Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emeklilik yaşı için kapsamlı bir belge (EYT) hazırladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulan dosyada yaş sınırını da içeren seçmeli tablolar sunuldu. Başlangıç tarihi olarak ifade edilen 8 Eylül 1999 tarihinden bugüne kadar 5.000 prim gün, kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl şartı değişmeyecek, kısmi emeklilik şartları devam edecek.
Aralık ayı başı itibarıyla EYT kapsamındaki kişi sayısı 1 milyon 900 bin olup, bunun 746 bini SGK’lı, 400 bini memur, 480 bini Bağ-Kur’lu ve 274 bini işsizdir.
İLK 1 MİLYON KİŞİ EMEKLİ OLACAK
Emekli yaşını dolduranlara ilişkin düzenleme, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulduktan sonra AK Parti Kümelenmesi tarafından TBMM’ye sunulacak. Yasal düzenleme 2023 Ocak ayı itibari ile yürürlüğe girecek. Kanun çıktığında prim ve süre eksiklikleri olanlar bunları tamamlayarak sisteme girebilecek. Yönetmelik 8 Eylül 1999 öncesini kapsadığı için tüm EYT’liler 2024 Eylül ayına kadar sigortalılık sürelerini tamamlamış olacaklar. Yaş sınırına gelince, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat’ın deyimiyle “muhtemelen” Kulise “48-50, 50-52” olarak yansıyan Bilgin’de ilk etapta yaklaşık 950 bin kişi emekli olacak, diğer yarısı da 2024’te emekli olacak. Bu sayı sonunda 1 milyona yaklaşacak Ocak 2023.
SİGORTA KOLU AYRILMAZ
Sabah’ın haberine göre EYT’de SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı dahil sigorta branşları ayrımı olmayacak. Emekli olacaklar, son çalıştıkları işyerinden orada çalıştıkları süre kadar kıdem tazminatı alacak. EYT yönetmeliği nasıl çıkarsa çıksın, emekli maaşının boyutu kişiye özel olacak. Emekli maaşı hesaplanırken 2000 öncesi, 2000-2008 ortası ve 2008 sonrası hizmetler için farklı baz ay kuralları uygulanmaktadır.
DOĞRUDAN ÇALIŞAN DENEYİM TABANI
İşverenlerin kıdem tazminatı ödeyebilmesi için Hazine destekli Kredi Garanti Fonu ile sağlanacak destek banka limitlerinden düşülmeyecek. Bakan Alim’in verdiği bilgiye göre, kıdem tazminatı ödemesi sırasında verilecek patronun adı sadece personele doğrudan ödenecek. Emekli olup çalışmaya devam eden çalışanlara ise mevcut çalışanlarda olduğu gibi 5 puan ikramiye verilecektir.
STAJ SÜRESİNİ KAPSAMAZ
Çalışma Bakanı Alim, stajın bir eğitim olduğunu belirterek, “Staj bir mağduriyet meselesi değildir. İş akdi staj ile başlamaz. Dolayısıyla EYT kapsamıyor” diyerek bu konudaki tartışmalara son verdi. EYT yönetmeliğinde staj düzenlemesinin kapsanmasına ilişkin bir karar yer almayacak.
KISMİ EMEKLİLİK MÜMKÜN
Emekli olacak yaşta olanlar mevcut sisteme göre kıdem tazminatı alacak. Emekli olan çalışanlar, son çalıştıkları işyerindeki çalışma süresi kadar kıdem tazminatı alacak. Kıdem tazminatı her çalışılan yıl için 30 günlük (brüt) ücret üzerinden verilecektir. Yaş şartıyla 3600 gün ile emeklilik bekleyenler kısmi emekli olabilecek.
BORÇLANMA KARARLARI DEĞİŞMİYOR
İş Kanunu’ndaki borçlanma kararları EYT düzenlemesi ile değişmeyecek. Uzun vadeli sigorta öncesi askerlik hizmeti, staj sonrası analık sigortasının başlamasını öne çıkaracaktır. Çalışan kadınlar doğumdan, erkekler askerlik, doktora eğitimi, tıpta uzmanlık, avukatlık stajını yapanların staj süreleri, kısmi süreli çalışılan aylar için eksik dönemler nedeniyle borç alabilirler. EYT için emeklilikte 30 güne ihtiyaç var ise doğum ve askerlik borcu için bir ay borçlanmak yeterli olacaktır. Farklı sigorta statüsünde ödenen primler birleştirilerek toplam hizmet süresi üzerinden emekli olunabilecektir.
